Home » Blog » Achtergronden » Kamer zet nieuw onderzoeksmiddel in voor zicht op financiering moskeeën

Kamer zet nieuw onderzoeksmiddel in voor zicht op financiering moskeeën

In achtergronden door Roemer van Oordt op 22-02-2019 | 00:50

Er tekent zich in de Tweede Kamer een duidelijke meerderheid af voor een parlementaire mini-enquête over de financiering van moskeeën vanuit zogenoemde onvrije landen, waaronder Saudi-Arabië en Qatar. Het parlement is blijkbaar niet tevreden met de uitkomsten van talloze onderzoeken en met door de Golfstaten verstrekte lijsten met (gehonoreerde) aanvragen en neemt nu zelf het heft in handen. Daarbij zullen bestuurders van islamitische instellingen en andere betrokkenen onder ede worden gehoord.

In navolging van de SGP en de SP lijken de regeringspartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie voorstander voor een mini-enquête. Ook de PvdA gaat mee. Op dinsdag 5 maart wordt over het voorstel gestemd.

Nieuw onderzoeksmiddel
De parlementaire ondervraging is een nieuw instrument van de Tweede Kamer. Het is een tussenvorm tussen een gewone hoorzitting en een parlementaire enquête. Getuigen zijn bij een parlementaire ondervraging verplicht om te verschijnen en worden onder ede gehoord, net als bij een parlementaire enquête. 

In tegenstelling tot een parlementaire enquête hoeft aan een parlementaire ondervraging geen intensief en uitgebreid literatuuronderzoek vooraf te gaan. Dat is in dit geval ook bepaald niet nodig. Sinds 2013 zijn talloze onderzoeken verricht naar en is steeds meer informatie naar buiten gekomen over buitenlandse financiering van moskeeën. Denk daarbij aan rapporten van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO), het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) met Rand Europe, de AIVD en NCTV en de al in 2016 door de Golfstaten zelf verstrekte lijsten met (veelal niet gehonoreerde) aanvragen uit Nederland. 

SGP-leider Van der Staaij heeft zijn eenzijdige strijd tegen ongewenste buitenlandse financiering van moskeeën - net als andere aan de islam gerelateerde zaken - al langere tijd tot één van de speerpunten van de partij gemaakt. Tegen de NOS zei hij:

Het is iets wat ons al jaren bezighoudt en waar we veel debatten over hebben gehad, maar waar moeilijk de vinger achter te krijgen is. We maken ons zorgen of beïnvloeding van moskeeën vanuit onvrije landen ook niet een ondermijnende werking heeft op onze democratie.

Brief Koolmees
Minister Koolmees beweerde vorige week nog in een brief aan de Tweede Kamer dat de geldstromen vanuit het buitenland vooralsnog moeilijk zijn tegen te gaan. Op dit blog stelde Tom Zwart, hoogleraar crosscultureel recht aan de Universiteit Utrecht, dat de minister in zijn strijd tegen 'problematisch gedrag' en 'ongewenste buitenlandse financiering' van maatschappelijke en religieuze organisaties de democratische rechtsorde onder druk zet. Het lijkt er inderdaad sterk op dat het kabinet probeert problematisch gedrag in combinatie met ongewenste financiering van moskeeën op een of andere manier strafbaar te krijgen. Opvallend is ook dat - net als bij maatregelen die gericht zijn op terrorismebesrijding - de aanpak op het eerste oog breed wordt ingezet, maar feitelijk alleen maar van toepassing is op de moslimgemeenschappen. In de praktijk is de aanpak daardoor (potentieel) discriminatoir van karakter.   

Convenant
Door Sociale Zaken wordt overigens regelmatig overlegd met belangrijke moslimkoepels om te komen tot een convenant over buitenlandse financiering, waarin transparantie en afstemming centraal staan. Uitgangspunt van het kabinet is daarbij dat buitenlandse financiering pas ongewenst is wanneer ‘het bijdraagt aan antidemocratisch, anti-integratief, en onverdraagzaam gedrag dat haaks staat op de uitgangspunten van de rechtsstaat en de waarden die in Nederland worden gekoesterd.’  

Dat convenant is er onder meer nog niet omdat de insteek volgens de meeste islamitische koepels te eenzijdig is gericht op 'de' moslimgemeenschap en andere religieuze gezindten of politieke stromingen niet meeneemt. Bovendien is er zoals ik eerder aangaf binnen de moslimgemeenschap weinig draagvlak voor buitenlandse financiering, zeker niet wanneer daar voorwaarden aan zijn verbonden, en aan de andere kant wél een groot gevoel van urgentie voor maatregen die onrechtmatig gedrag tegengaan. In gesprekken met het ministerie is ook regelmatig aangegeven dat er bij nogal wat moskeebesturen behoefte is aan gerichte vaardigheidstrainingen. 

Parlementaire ondervraging
De Kamer zet bij het onderzoek naar en de aanpak van problematisch gedrag en ongewenste buitenlandse financiering van maaschappelijke en religieuze organisaties nu in op een eenzijdige parlementaire ondervraging. In een mini-enquête zullen bestuurders van islamitische instellingen en andere betrokkenen onder ede worden gehoord. Die politieke lijn zal naar verwachting opnieuw extra voeding geven aan het gevoel van het 'meten met twee maten'. De hele aanpak verhoudt zich ook lastig tot het beroep dat de minisiter nog onlangs deed op islamitische (koepel)organisaties om samen te werken aan de sociale stabiliteit in dit land.            

Zie ook:

Eenzijdig en voorspelbaar Kamerdebat financiering buitenlandse moskeeen

Waarom al die ophef over financieringslijsten uit de Golfstaten? deel I en deel 2

Zuilen in de Polder, over de institutionalisering van de islam in Nederland

Meer over 'buitenlandse financiering'

Wilt u dat Republiek Allochtonië blijft bestaan? Waardeert u ons vrijwilligerswerk? We kunnen uw steun goed gebruiken. U kunt Republiek Allochtonië steunen en een klein (of groot) bedrag doneren (nu ook via I-deal)


Neem een abonnement op onze dagelijkse nieuwsbrief: Subscribe to Republiek Allochtonië by Email<

Meer over buitenlandse financiering, financiering, moskeeën.

Reacties