Geen zwarte strepen meer op de witte kraag

In opinie door Lody van de Kamp op 12-10-2013 | 18:10

Tekst: Lody B. van de Kamp (BEd.)

Marsepein, pepernoten, gedichten.
‘Mama, wanneer komt ie nou?’
Het gebons op de voordeur.
‘Zijn hier nog stoute kindertjes?’

Al deze beelden passen perfect in een van de mooiste volksfeesten die wij in ons land kennen. ‘Zie ginds komt de stoomboot’, ‘Makkers, staakt u wild geraas’ en ‘Hoor, wie klopt daar kinderen?’ horen daar ook perfect bij. Dit, net als die vader of moeder die met hun kroost uren op straat staan om de goed heiligman op zaterdagmiddag op die mooie witte schimmel langs te zien komen.

‘Mama, Sinterklaas heeft net zulke gympen als de buurman van beneden’ en de zwarte schminkstrepen op de witte kraag zijn vervolgens enkele van die ingrediënten die bij 5 december horen.

Sinterklaas is van Nederland en daar moeten we vanaf blijven. Die stelling is terecht. Maar, en dat is de grote maar.

Het feest zoals wij het nog steeds ieder jaar massaal vieren, is ontstaan in een periode waarin wij anders omgingen met zaken en ideeën dan tegenwoordig.

Ooit waren Afrikanen in onze ogen niets anders dan slaven. De term ´negers´ en ´zwarten´ waren termen die zonder enige scrupules door iedereen werden uitgesproken. Net zoals wij ons toen niet druk maakten over tropisch hardhout, kinderarbeid, hondenkarren, het uitsluiten van vrouwen, koloniale uitbuiting, seksuele discriminatie en nog heel veel meer.

Onze stad Amsterdam is een stad waarin voor iedere nationaliteit, voor iedere religie, voor elke burger van waar ook ter wereld als burger een plekje is. Daar zijn wij niet alleen dankbaar voor. Wij zijn daar met recht trots op. Door na te gaan denken, door besef te kweken, door er naar te handelen, door het uitdragen van respect, zijn  die plekjes ontstaan.

Door de inzet van velen zijn wij de afgelopen decennia met onze neus op de feiten gedrukt dat onbeperkt vervuilen van onze planeet tot het verleden moet gaan behoren. Wij hebben als Europese samenleving geleerd dat onze zeggenschap in het verre oosten, Afrika en Zuid-Amerika voor bij moet zijn. Wij hebben het besef voorgeschoteld gekregen dat volksvermaak nooit meer gepaard mag gaan met dierenkwelling of het overschrijden van grenzen met betrekking tot mensen om ons heen.

Ook weten wij dat slavernij en mensenhandel uitgeroeid moeten worden.

De strijd om dit begrip voor al deze bouwstenen voor een mooie stad te bereiken is een zware strijd geweest. Het was een gevecht dat soms met een handtekeningenactie of een demonstratie kon worden gevoerd. Maar daar is het vaak niet bij gebleven. De koloniale strijd heeft wereldwijs mensenlevens gekost. De strijd tegen racisme heeft Dr. Martin Luther King ook met zijn leven moeten bekopen. Homo-emancipatie gaat nog steeds gepaard met geweld.

De invulling van het hulpje van Sinterklaas met ‘Pieter mijn knecht’ dateert uit die periode waarin wij als burgers nog helemaal niet stil stonden bij de criteria met betrekking tot de samenleving en tot de medemens die wij vandaag hanteren.

In onze stad heeft iedereen zijn plekje. Dat is niet vrijblijvend. Laten we met ons allen nog eens heel goed nadenken of dat knechtje van onze Sinterklaas daar wel in past.

En al nadenkend ontstaan er vast wel ideeën die tijdens de viering rond 5 december vorm kunnen geven aan alles wat wij de afgelopen decennia op het gebied van een samenleving voor iedereen hebben bereikt.

Toch maar geen zwarte schminkstrepen meer op de witte kraag van de knecht van de Sint.

Rabbijn Lody B. van de Kamp studeerde voor rabbijn aan talmoedscholen in Zwitserland en Engeland. Hij was daarna als rabbijn verbonden aan verschillende orthodox-Joodse gemeenten. Kijk voor een overzicht van zijn uitgaven op de website van Boekencentrum Uitgevers.  Meer van of over Lody van de Kamp op dit blog hier

Meer over Zwarte Piet op dit blog hier

Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.  

Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.



Meer over lody van de kamp, onbehagen, slavernij, zwarte piet.

Delen:

Reacties


Huub - 15/10/2013 12:08

Lees in de Volkskrant 15/10/2013 pag.29 de column van Arnold-Jan Scheer, o.a. auteur van "Wild Geraas". Proberen de oorsprong te achterhalen is net zo zinloos als je afvragen waar een bal begint.

Gert Jan van Reenen - 15/10/2013 09:17

Vandaag (15 okt) staat in de Volkskrant een interessant stuk over de oorsprong van 'zwarte Piet'. Heeft helemaal niets met racisme, slavernij of Afrikanen te maken. Wellicht een idee voor opvoeders om zich eens in te verdiepen in de betekenis en oorsprong van zwarte Piet.

Wim Heitinga - 14/10/2013 22:10

In het NRCV-programma Debat op 2, wat op 3 december 2011 in het thema stond van de Zwarte Piet-discussie legde cultuurhistoricus Herman Pleij uit waarom deze discussie achterhaald is.

De traditie is vanaf de 19e eeuw met z'n racistische trekken helemaal aangepast naar onze tijd. De Sint is nu een ridicule figuur die steeds stommer wordt en niets kan onthouden terwijl de Pieten feitelijk superieur zijn en het hele feest dragen. Met racisme heeft het niets meer te maken.

Hier het fragment:

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=He_QLtQ18n8

Gerry van der Hoek - 13/10/2013 11:01

De oorsprong waarom het knechtje van sinterklaas zwart is zal velen ontgaan. Maar alles heeft een begin, ook de uitleg aan de kindjes. En dan... Piet is gewoon Piet, zonder schminkstrepen aan zijn witte kraag.