'Christenasielzoekers bedreigd door moslims'
In missers door Johanna Nouri op 30-10-2010 | 12:54
tekst: Johanna Nouri
Aldus kopte De Telegraaf afgelopen dinsdagavond naar aanleiding van een uitzending van Uitgesproken EO, waarin werd bericht dat in veel asielzoekerscentra in Nederland christenen bedreigd of mishandeld zouden worden door vaak islamitische medebewoners. De EO baseerde zich op onderzoek van Stichting Gave. Verontwaardiging alom, men sprak er schande van, Joël Voordewind van de ChristenUnie nam het initiatief tot het stellen van Kamervragen en zie: een rel was geboren.
Onze kersverse minister van Immigratie en Asiel Gerd Leers zei het signaal uit de reportage serieus te nemen en het volledige onderzoek te willen lezen om te bekijken of en welke maatregelen nodig zijn. Daar zal hij dan snel mee klaar zijn, want het onderzoeksverslag is niet langer dan anderhalf kantje en er zijn flink wat kritische kanttekeningen bij te plaatsen.
Laat ik om misverstanden te voorkomen eerst melden dat het een indringende uitzending was, die mij raakte in mijn hart. Twee christelijke asielzoekers vertelden voor de camera hoe ze lastig werden gevallen, bedreigd met geweld en uiteindelijk moesten onderduiken om zich veilig te voelen. Dat is een lot dat ik niemand toewens, en al helemaal niet mensen die naar Nederland zijn gevlucht vanwege het geweld in hun eigen land. Terwijl ze zich hier veilig waanden, leven ze nu opnieuw in angst en moeten ze vluchten voor de daders vanwege hun geloof. Dat is dieptriest en het grijpt ongetwijfeld diep in hun leven in. Ik hoop dat de daders worden opgespoord en vervolgd.
Veel vragen
Dat gezegd hebbend, rezen er toch een aantal vragen. Hoe het bijvoorbeeld mogelijk was om zo’n onderzoek in asielzoekerscentra uit te voeren, terwijl het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) daar toch de eerst aangewezene voor zou zijn? Waarom hebben, terwijl we al jaren asielzoekers opvangen, ons nooit eerder dit soort signalen bereikt? Wie voerde het onderzoek uit, wie werkten eraan mee? Waarom wordt voorbij gegaan aan de omstandigheden die gebruikelijk zijn in asielzoekerscentra, een wereld die ik jaren van dichtbij heb meegemaakt?
Stichting Gave
De website van Stichting Gave, een christelijke organisatie die hulp biedt aan asielzoekers, meldt het volgende:
“Gave helpt kerk en vluchteling om samen Christus te volgen.”
“Gave wil dat iedere asielzoeker die Nederland binnenkomt in aanraking komt met het Evangelie in een voor hem begrijpelijke taal.”
“Stichting Gave helpt kerk en vluchteling om samen Christus te volgen. We begeleiden en stimuleren kerken om hun opdracht richting vluchtelingen te vervullen.”
Stichting Gave is dus een zendingsorganisatie. De stichting streeft ernaar om bij ieder asielzoekerscentrum één of twee vrijwilligerscoördinatoren aan te stellen die bekend zijn met de plaatselijke kerkelijke situatie en het contact vormen tussen plaatselijke interkerkelijke werkgroepen en Stichting Gave.
Het onderzoek
Het door Stichting Gave uitgevoerde onderzoek betreft een email-peiling onder in totaal 24 personen die zelf contact hebben met asielzoekers en/of in een werkgroep zitten van lokale christenen met contact onder asielzoekers. Die 24 personen hebben in totaal contacten in 28 verschillende asielzoekerscentra. Het onderzoek is dus niet uitgevoerd onder asielzoekers zelf, maar het vroeg de mening van christenen van de plaatselijke kerk die actief contacten leggen met asielzoekers in de centra.
Aan deze contactpersonen zijn drie vragen gesteld:
- “Ken je asielzoekers die als christen (en/of ex-moslim) op het asielzoekerscentrum te maken hebben met discriminatie op grond van hun christen-zijn?” Deze vraag is door allen beantwoord, van wie er 18 (75%) ‘ja’ zeiden.
- “Is er ook sprake van doodsbedreigingen?” Deze vraag werd beantwoord door 15 mensen, van wie er 10 (67%) ‘ja’ zeiden. Van het totaal aantal bevraagden (24) is dat echter ruim 41%.
- “Is er ook sprake van fysiek geweld?” Ook deze vraag werd door 15 mensen beantwoord, van wie er 5 (33%) ‘ja’ zeiden en 6 (40%) ‘nee’. Van het totaal aantal bevraagden is dat echter 21% resp. 25%.
In het verslag zijn ook de voorbeelden van discriminatie, bedreiging en fysiek geweld opgenomen die door de bevraagden genoemd zijn. Ze lopen uiteen van kleine pesterijen als fietsbanden laten leeglopen, steentjes tegen de ramen gooien, kwaadspreken onder elkaar of over de kinderen, elkaar negeren of weigeren te helpen, tot je verplicht voelen Ramadan te doen om niet te laten merken dat je christen geworden bent, zich schamen om naar bijbelstudie te gaan, zich door christenen niet voor het asielzoekerscentrum maar een paar straten verder laten ophalen om ongezien te blijven, tot het verbranden van christelijke boeken. Een bevraagde meldt: “Kortom, de druk en het gevoel van onveiligheid is groot en beangstigend.”
Al met al is het onderzoek dus gebaseerd op de mededeling niet van asielzoekers, maar van christenen die contact met hen hebben, wat in een aantal gevallen heeft geleid tot bekering tot het christendom. Het betreft bovendien maar 24 personen. De verslaglegging en de manier waarop die in de EO-uitzending aan de orde kwamen, zijn tendentieus, omdat percentages vertekend worden weergegeven.
‘Het COA herkent zich absoluut niet in hetgeen wordt gesteld’
In de EO-uitzending kwam het COA niet aan het woord, de presentator verwijs slechts naar een verklaring. Op haar website meldt het COA echter dat zij pas vier uur voor de uitzending is benaderd voor commentaar. Het COA meldt dat veiligheid en leefbaarheid de kern is van haar opvangwerk en dat wanneer individuele bewoners in het geding komen, passende maatregelen worden getroffen. Dat geldt niet alleen voor intimidatie op religieus gebied, maar ook als het gaat om een politieke overtuiging, etnische afkomst, seksuele geaardheid of andere aangelegenheden. Het COA meldt tevens dat zij een meldpunt veiligheid heeft, waar bewoners en medewerkers incidenten kunnen melden.
Het COA meldt verder dat er geen sprake kan zijn van een representatief onderzoek, omdat Stichting Gave daarvoor geen formeel verzoek bij het COA heeft gedaan. Bovendien is de stichting op enkele centra door het COA de toegang ontzegd vanwege intimiderende activiteiten richting de bewoners.
Druk om te bekeren
Vanwege die ‘intimiderende activiteiten’ kwam Stichting Gave in april van dit jaar in het nieuws. De COA-woordvoerder meldde destijds aan het Nederlands Dagblad dat het COA de stichting ‘wat scherper’ in de gaten hield:
We hebben duidelijke aanwijzingen dat vrijwilligers van Gave in diverse asielzoekerscentra activiteiten ontplooien waar de bewoners zich niet prettig bij voelen.
De COA-woordvoerder sprak over twee centra waar Gave-medewerkers bewoners:
onder druk zetten om zich te bekeren, omdat ze anders geen kans zouden maken op een verblijfsvergunning.
Na een melding op het intranet van het COA kwamen er ook berichten van een aantal andere locaties. Volgens de woordvoerder wil het COA veilige, leefbare opvang voor de bewoners en houdt ze Stichting Gave daarom in de gaten. Een Gave-medewerker meldt dat de azc’s huiverig zijn voor evangelisatie-activiteiten en zieltjeswinnerij. Een ander meldt dat ze eerlijk melden dat ze komen om ‘de liefde van God met asielzoekers te delen’:
We worden ervan beticht dat we misbruik maken van de labiele situatie waarin asielzoekers zich bevinden. Dat verwijt kan ik me in bepaalde opzichten voorstellen, maar is een misvatting. We willen juist in hun situatie laten zien dat er een God is die boven hun situatie staat.
De directeur van Gave ontving hierna signalen van vrijwilligers uit een aantal plaatsen dat het COA geen activiteiten van Gave meer accepteert in de azc’s. Hij had de indruk dat het COA Gave als ‘ongewenste organisatie’ beschouwt:
Voor de diverse werkgroepen is dit zeer frustrerend. COA wil politiek- en godsdienstneutraal zijn en Gave is actief missionair bezig. Wij doen geen verboden dingen. Gave-medewerkers houden zich aan de regels van het COA. We werken vanuit een christelijke levensvisie en hebben een missionaire spits, maar we doen ook veel nuttige en ontspannende activiteiten met de asielzoekers: taalactiviteiten, sportactiviteiten, enzovoort.
In azc Rotterdam begonnen de problemen na een Paasviering, waarvoor geflyerd was en waar zo’n veertig gasten, waaronder ook veel moslims, op afkwamen. Een vrijwilliger van de werkgroep Rotterdam meldt:
Bij zoveel openingen voor Gods Woord kun je verwachten dat de duivel gaat steigeren.
Kamervragen
In de uitzending zelf werd opgeroepen tot het instellen van een safehouse, maar daar lijkt politiek geen steun voor te zijn. Je verplaatst slechts het probleem, daders worden er niet mee aangepakt.
Joël Voordewind van de ChristenUnie nam het initiatief tot Kamervragen, mede namens CDA, VVD, PvdA, D’66, PVV en SGP. Die vragen roepen op tot het registreren van de aangiften van bedreigingen of mishandelingen die ex-moslims doen, zodat de omvang van het probleem inzichtelijk wordt. Daarnaast wil men een meldpunt instellen voor klachten en betere informatievoorziening over het anoniem aangifte doen, want uit angst voor vergeldingsacties zouden ex-moslims minder snel aangifte doen bij de politie.
Wie ook Kamervragen stelde, was Tofik Dibi van GroenLinks. Hij wil dat minister Leers snel onderzoekt of het huidige veiligheidsniveau van azc’s voor de bewoners voldoende is en hoe kwetsbare groepen beter beschermd kunnen worden. Volgens Dibi is een azc vanwege de spanningen, het gebrek aan privacy en de sobere voorzieningen sowieso een snelkookpan voor emoties. Dat vergt volgens hem extra veiligheidsmaatregelen, maar misschien ook wel een fundamentele herbezinning op de soberheid en de omvang van de huidige voorzieningen. Hij pleit daarom voor asielopvang in kleine centra met voldoende voorzieningen om een relatief normaal gezins- en privéleven te voeren.
Lange asielprocedure ziekmakend
Dibi heeft daar wat mij betreft een punt. De mensen die in asielzoekerscentra verblijven, zijn van huis en haard gevlucht vanwege de onveiligheid, soms zijn ze gemarteld of vervolgd. En ook tijdens de vlucht maakten ze vaak allerlei ontberingen mee. Eenmaal aangekomen in Nederland worden ze gehuisvest in asielzoekerscentra, waar ze langdurig verblijven in kleine ruimtes, met nauwelijks privacy en niks omhanden. Dat zou al een probleem zijn voor ‘normale mensen’ zoals u en ik, maar dat is zeker een probleem wanneer mensen psychisch belast zijn door wat ze hebben meegemaakt. Bestaanszekerheid, structuur in je bestaan, zinvolle dagbesteding zijn factoren die de psychische gezondheid bevorderen. Een recent promotie-onderzoek van psychiater Kees Laban laat zien dat de lange asielprocedure mensen psychisch ziek maakt. Mede door hun geschiedenis en de omstandigheden waarin ze wonen, staan mensen onder druk en dat leidt soms tot incidenten van agressie en geweld.
Wie daar een probleem mee heeft, en wie zou dat niet hebben, kan de symptomen bestrijden, maar wellicht kun je het probleem beter bij de bron aanpakken: zorgen voor snellere procedures zodat mensen niet zo lang in bestaansonzekerheid verkeren en zorgen voor humane omstandigheden waarin mensen tot rust kunnen komen. En incidenten niet groter maken dan ze zijn. Ik vind het wel een goed idee om een meldpunt in het leven te roepen, want dan krijgen we in ieder geval meer zicht op de werkelijke aard en omvang van het probleem.
Nu pleit een Kamermeerderheid voor het stoppen van de asielprocedure bij asielzoekers die zich herhaaldelijk schuldig hebben gemaakt aan ernstige bedreigingen of fysiek geweld. Dat het onacceptabel is dat medebewoners worden bedreigd en dat je de daders moet opsporen, daar ben ik het volledig mee eens. Hen zonder pardon het land uitzetten gaat echter geheel voorbij aan de omstandigheden die het risico op incidenten vergroten. En het gaat ook voorbij aan het feit dat de psychische gesteldheid van mensen, juist doordat ze asielzoeker zijn, ertoe kan leiden dat ze eerder agressief gedrag gaan vertonen. Dan kan het gaan om wat we noemen ‘korte lontjes’, maar ook om psychiatrische ziektebeelden waar agressie deel van kan uitmaken. Maar helaas is het uit de tijd om oog te hebben voor de dader.
Deze blog is geschreven door Johanna Nouri en eerder verschenen op haar interessante weblog Levantijnse berichten. Met toestemming van Johanna is het ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Links:
de uitzending van Uitgesproken EO
Over dezelfde kwestie heeft ook Nourdeen Wildeman van WijBlijvenHier geschreven. Wildeman heeft ook gecorrespondeerd met de stichting Gave, die met de onderzoeksresultaten heeft gerommeld en die tegenover het Nederlands Dagblad heeft toegegeven dat er wel wat valt aan te merken op het onderzoek. Wildeman heeft ook met de EO een ontluisterend gesprek gehad, die ondanks het rammelende onderzoek achter haar journalistieke keuzes blijft staan. Wildeman constateert dat Elsevier en het Parool nog een stapje verder gingen in het onjuist weergeven van de feiten. Lees zijn stuk hier
Meer media in de categorie media
Meer over asielzoekers, christenen, EO, islam en media Levantijnse berichten, Johanna Nouri, media, mediamisser, mediamissers, moslims, Telegraaf.
