Home » Blog » Opinie » Integratie van minderheden weer terug bij af na de crisis!

Integratie van minderheden weer terug bij af na de crisis!

In opinie door Hasib Moukaddim op 08-06-2012 | 14:01

Tekst: Hasib Moukaddim

Een gezin, drie kinderen. (Badr, Hasnae en Toufik), vader en moeder. De één monteur en de ander een schoonmaakster. Beide in Marokko geboren en deels getogen, en twintig jaar in Nederland. Twee jaar terug een huis gekocht en twee, weliswaar kleine, auto’s voor de deur. En toen sloeg de crisis in. Zowel vader als moeder in vier maanden tijd werkloos en sindsdien al anderhalf jaar tot elkaar veroordeeld in de huiskamer die verkocht moet worden. Eindeloos solliciteren zonder resultaat. Terug naar de sociale huurwoning in een krachtwijk, waar ze na jaren ploeteren aan ontsnapt waren is het enige alternatief. De schoteltelevisie gaat weer aan. De luiken naar Nederland gaan dicht en de dromen over een nieuw leven in Marokko lijken steeds minder bedrog. En de kinderen? Tsja… die kinderen…

Terwijl de politiek en de rest van het land aan het navelstaren is met de verkiezingen in aantocht, zaagt de realiteit aan de stoelpoten van de werkgelegenheid en daarmee de zelfredzaamheid van de samenleving. En, zoals de traditie van de economische neergang betaamt, zijn het de zwakkeren in de samenleving die als eerste de crisis voelen met etnische minderheden voorop.

Het CBS heeft onlangs werkgelegenheidscijfers gepresenteerd over het eerste kwartaal van 2012. Op z’n zachts gezegd cijfers waar je de vlag halfstok bij mag hangen. Althans, voor de Marokkaanse Nederlanders. In het eerste kwartaal van dit jaar is de werkloosheid onder deze groep vier maal (20%) sterker gegroeid dan onder de autochtone populatie (4,8%). In aantallen zijn het er 26.000, waar een kwartaal eerder het nog 19.000 bedroeg. De jeugd is hier geen uitzondering op. Pregnanter is de stijging van werkloosheid onder Marokkaans-Nederlandse vrouwen. In een jaar tijd kwamen er 12% meer vrouwen op straat te staan dan het jaar ervoor, tegenover 0,5% onder autochtone vrouwen. Wat het schrijnender maakt is de flinke toename van hoogopgeleide jonge Marokkaans Nederlandse professionals die jaarlijks vol ambitie en verwachtingen de arbeidsmarkt op komen. Overigens is deze ontwikkeling ook onder andere etnische minderheden te zien. Echter, de toename is het grootst onder de Marokkaanse Nederlanders.

De enorme toename van de werkloosheid onder deze groepen heeft desastreuze gevolgen voor de emancipatie en integratie. Nu is integratie, sinds het aantreden van Rutte en Co, een bitter thema. Het is bijna taboe, achterhaald en niet meer van deze tijd. Eigen verantwoordelijkheid, burgerschap en zelfredzaamheid, dat is wat voortaan telt. Dus heeft onze huidige onderkoning van Nederland in zijn tijd als minister van integratie zijn uiterste best gedaan om niets te doen. En dat is goed gelukt.

De werkelijkheid is toch wat weerbarstiger. In de échte wereld zijn het de etnische minderheden die bij economische neergang als een van de eersten hun baan verliezen en de laatsten die profiteren van herstel. De minderheden lijken wat dat betreft de kneusjes van de klas die met gymles steevast als laatsten gekozen worden om mee te doen en als eerste worden gewisseld. En dat heeft gevolgen voor de mate waarin zij zich op kunnen werken op de maatschappelijke ladder. De economisch en materiële veerkracht blijft laag omdat de spaarvarkentjes structureel ondervoed worden. Het gevolg is een toename van (overwegend psychische) gezondheidsproblemen, schuldenproblematiek, huisvestingsproblemen en grotere afstand tot de samenleving waar ze juist een plek proberen te verwerven.

Zo ontstaat een specifiek maatschappelijk probleem dat nadrukkelijk aandacht verdient. Simpelweg omdat het in het belang van de samenleving als geheel is. Het is daarom te kortzichtig om krampachtig vast te houden aan generiek beleid en te doen alsof eenieder in de samenleving gelijke kansen en mogelijkheden heeft en zich dus vanzelf wel redt. Even kortzichtig is het om de eigen verantwoordelijkheid te verheffen tot nationale religie. Alsof alles wat er in het leven van een mens gebeurt aan hemzelf te wijten is. Dit uitgangspunt verzwakt de solidariteit en daarmee de beschaving.

Specifiek beleid blijft noodzakelijk voor een eerlijke en beschaafde samenleving. Wij lopen anders het risico dat grote groepen etnische minderheden tegen de tijd dat de crisis voorbij is minstens vijftien integratiejaren terug geworpen zijn. Met wederom een afstand tot de samenleving, terug in de marge, terug in de achterstanden en terug in de put van de emancipatie. En zo zullen ze weer het houtskool worden van populistische stoomtreinen die door de samenleving zullen denderen.

De aanpak van de crisis is nu van het grootste belang. Maar hou oog voor die burgers die daardoor onevenredig hard worden geraakt. Investeer in specifieke maatregelen om de economische motor van onze samenleving voor iedereen bereikbaar te houden. En, betrek hierbij ook het maatschappelijk middenveld, het cement van onze samenleving. Doen we dit niet, dan kunnen we over drie jaar, de integratieagenda van 2001 uit de kast trekken om opnieuw te beginnen. Het voordeel is dat we daar al ervaring mee hebben en we dus ook weten wat te vertellen aan Badr, Hasnae en Toufik: “Nu het goed gaat hoor je er bij, maar als het even tegen zit, ben jij als eerste de pineut,… en niet zeuren want het is jouw eigen verantwoordelijkheid!”

Hasib Moukaddim is directeur van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN). Deze column verscheen op de site van de SMN en is in overleg ook op Republiek Allochtonië geplaatst.
Andere artikelen van Hasib op Republiek Allochtonië vindt u hier

Lees ook:

Diverse artikelen over integratiebeleid en specifiek beleid voor etnische minderheden vindt u hier

Meer over economische crisis, hasib moukaddim, integratiebeleid, minderhedenbeleid, smn.

Reacties