'Wij Hollanders' (over het schudden van handen)

In opinie door Bart Voorzanger op 06-02-2011 | 09:59

Tekst: Bart Voorzanger

De Hogeschool van Amsterdam handhaaft een docent die weigert studenten van het andere geslacht de hand te drukken en ze in plaats daarvan begroet met een buiging en een respectvol handgebaar. En natuurlijk zijn de rapen gaar.

De PVV spreekt van ‘acceptatie van vrouwendiscriminatie’. De burgemeester van Amsterdam zou de docent ontslaan als hij daar de macht toe had. De voorzitter van de medezeggenschapsraad van de HvA noemt het onaanvaardbaar dat vrouwen anders behandeld worden dan mannen. ‘In Amsterdam begroeten we elkaar gewoon met een hand’ zegt zij. En Heleen Cruls krijgt van het NRC alle ruimte om uit te varen tegen deze tergende misstand, en onze misplaatste tolerantie jegens fanatieke moslims. Kortom, verontwaardiging alom. En dat alles op grond van drie misvattingen.

Aan mijn omschrijving hierboven van het gewraakte gedrag kunt u niet zien of het mannen dan wel vrouwen zijn die met een beleefde buiging begroet worden, en dat is opzet. De hier toegepaste religieuze regel – Gij zult geen personen van het andere geslacht aanraken, tenzij het om uw partner of om directe verwanten gaat – is volledig sekseneutraal. Bij de HvA gaat het nu toevallig om een man, maar in andere even concrete gevallen – zeg ik uit persoonlijke ervaring – gaat het om vrouwen die lichamelijk contact met mannen mijden. Kortom, van vrouwendiscriminatie is geen sprake.

Wel sprake is er van ongewoon gedrag – ‘ongewoon’ in de statistische zin waarin homoseksuelen een ongewone seksuele voorkeur en vegetariërs een ongewoon voedingspatroon hebben. De veelgehoorde kreet ‘Wij Hollanders groeten elkaar met een handdruk’ is dus net zo zinnig als ‘Wij Hollanders eten vlees’ en ‘Wij Hollanders vrijen alleen met iemand van het andere geslacht’. Daar kun je als aangesprokene met een gerust hart op reageren met ‘Jullie Hollanders misschien, maar wij Hollanders niet, hoor.’ Einde discussie.

Los daarvan is het volmaakte onzin om te beweren dat wij elkaar hier met een handdruk begroeten. Houd u voor de grap eens een dagje bij hoeveel mensen u begroet en hoe u dat doet. In de meeste gevallen knikt u en zegt u iets als ‘Hoi’ of ‘Alles goed?’ In in ook nog redelijk veel gevallen zoent u, een keer of drie zo schat ik. De begroetingen waarbij u de ander de hand drukt vormen een kleine minderheid. En grappig genoeg geldt dat voor die HvA-docent waarschijnlijk niet.

In islamitische kringen schudt men elkaar opvallend vaak de hand, meestal om daarna over en weer uitgebreid naar gezondheid en welbevinden te informeren, en terloops ook nog vaak naar dat van ouders, partner, kinderen en andere verwanten. En datzelfde ritueel volgt men bij ontmoetingen waarbij men om religieuze redenen geen hand geeft. ‘Wij Hollanders’ vallen in de regel met de deur in huis en slaan al die uitingen van wederzijdse belangstelling zakelijk over. Ik heb een tijd gewerkt in kringen waar men zulke rituelen wel volgde. ’t Was even wennen, maar ’t voelde toch vooral als een warm bad. En het wende snel. Ik herinner me nog goed hoe ik ooit bij het van school halen van mijn zoontje, de vader van een klasgenootje van hem de hand reikte. Ik kréég een hand, maar wel met een wat verwarde blik. ‘Da’s waar ook,’ dacht ik toen, ‘wij Hollanders doen dat niet.’

Wat begroeten betreft kunnen wij Hollanders nog veel van onze – inmiddels even Hollandse – islamitische medeburgers leren. Het voorspelbare gekrakeel over die HvA-docent is dus vooral een zoveelste gemiste kans.

Dit artikel is van Bart Voorzanger en eerder verschenen op zijn eigen weblog. Eerdere blogs van Bart Voorzanger die op Republiek Allochtonie zijn verschenen vindt u onder de tag bart voorzanger


Meer over bart voorzanger, hand, handen, handen geven.

Delen:

Reacties


Jan Beerenhout - 07/02/2011 16:30

Beste Bart,

Je raakt de (een) kern van het probleem. (1) De afwezigheid van een centraal 'kerkelijk' gezag (buiten de Koran) binnen de Islam - voor mij persoonlijk een van de aantrekkelijkheden, en (2)de onderontwikkeldheid van canonieke jurisprudentie over de wijze waarop moslims, als absolute religieuze minderheid in een dus niet-islamitisch land (de dar-al-sulh of dar-al-harb), zich te gedragen hebben.

Vervolgens staat in de Kur'an (zo ongeveer mijn lievelingsvers, 2:257): "Er is geen dwang in de godsdienst", en elders "God straft wie Hij wil, en beloont wie Hij wil"", aangevend dat slechts de persoonlijke interpretatie van geloofsvoorschriften maatgevend is, en niet die van wie of wat dan ook. Iets is pas 'katholiek' of 'protestants' of 'joods' of 'islamitisch' als het in het (kerkelijke) canonieke recht is terug te vinden. Iets is/wordt niet Islamitisch als dat 'iets' door een of tien miljoen moslims wordt gedaan of nagelaten.

Ik heb veel moslims, mannelijk en vrouwelijk, orthodox en vrijzinnig herhaaldelijk in de achterliggende vijftig jaar gevraagd wat de dwingend voorschrijvende 'artikelen' zijn, die tot deze omgangs-en kleedvoorschriften leiden. Tot nu toe heeft niemand mij dat kunnen duiden. En als men dat al met enig lexicografisch gegoochel wel meende te kunnen, werd de praktische invulling desgewenst buiten werking gesteld door het bovenstaande. Zeker in een niet-Islamitische omgeving, die immers ook bestaat omdat de Almachtige dat (kennelijk) wil.

Te zeggen dat 'het moet van mijn godsdienst' is een makkelijke kreet. Niet-moslims (= 95% van de Nederlandse bevolking) zullen uit gebrek aan kennis, resp. de zgn. scheiding van kerk & staat, resp. uit respect voor de gelovige dat niet bestrijden. Zo kan 5% van de bevolking 95% gijzelen. Dat is m.i. volstrekt onterecht.

Immers (of niet, d.w.z. als dat niet zo is, hoor/lees ik dat graag): een moslim(a) is een vredestichter, is nimmer agressief - slechts defensief, en heeft als levensopdracht geen ergernis en irritatie op te roepen, te veroorzaken. Als je vervolgens (als lid van een absolute minderheid) in een niet-Islamitisch land door te eisen dat men jouw omgangsvormen, jouw kledingvoorschriften onverkort accepteert, handel je m.i. in strijd, met basale islamitische levensvoorschriften voor een moslim in een niet-Islamitisch land.

In het hele discours worden deelnemende moslim(a)s nimmer geconfronteerd met hun door GodAllah gewilde getalsmatige minderheidsporitie, maar ook nimmer met Islamitische argumenten, als die al bestaan. Je bent echt geen 'beter moslim' als je door afwijkend sociaal gedrag en afwijkende kleding ergernis oproept. De consequenties voor zulk gedrag kan en mag je nooit op de samenleving afwentelen - wat mij betreft mag je je dus 'islamitisch religieus kleden en gedragen', als je denkt dat dat je heilige opdracht is, als je er maar niet bij vertelt dat 'het moet van mijn godsdienst'. Dan sta je als moslim(a) te liegen dat je barst.

Het is elders niet anders: als ik in mijn Bevelandse kostuum, waaraan je kan zien of iemand katholiek of protestant, in de rouw of niet e.d. is, in Ankara of Rabat ga solliciteren, zal men ook eerder de rijdende psychiater activeren dan mij een betrekking geven.

Kiezen voor emigreren & blijven is: zelfstandig kiezen voor het uitverkoren land, de daar heersende taal, etiquette, religieus-spirituele omgeving, klimaat, voedsel, enz. enz. Soms maken mensen verkeerde keuzes. Dan kiezen ze een land uit, of blijven daar, waar het leven zo 'anders' is dan in het vertrekland, dat niet-slagen het gevolg is. Daarheen vertrekken was een verkeerd besluit, en dan is 'blijven' ook een verkeerd besluit. Van de 130.000 Nederlanders die in 2009 emigreerden is nu al ruim 20% weer terug. Het is onaannemelijk dat hetzelfde bij ónze' immigranten anders is.

Nederland heeft permanent behoefte aan immigranten (ook zgn. niet-westerse), die hier willen slagen en daar veel, zo niet alles voor over hebben.Die, en alleen die, hebben onze tijdelijke inburgeringsteun nodig. Zeikerts die anderen verantwoordelijk stellen voor hun niet-slagen dienen met een exit-gesprek met hun eigen besluiten geconfronteerd te worden.

Jan Beerenhout azn

Bart Voorzanger - 07/02/2011 15:07

@Jan Beerenhout: prima verhaal, maar niet helemaal ter zake: het gaat hier niet om etiquette maar om een godsdienstig voorschrift.
@Roos Friesland: goed punt als de man zich inderdaad nodeloos uitdagend opstelde, maar ’t kan toch zijn dat hij alleen misverstanden wilde voorkomen?
@anderen: het is hier in het westen al eeuwenlang de gewoonte je met je echte naam voor te stellen; met mensen die zich verschuilen achter pseudoniemen discussieer ik niet, en dat al zeker niet als ze dreigen te gaan meppen als ze zich (ten onrechte) beledigd voelen, of als ze vinden dat alleen hún maatschappijvisie op straat tot uiting mag komen.
Terzijde: de dame die ik Heleen Cruls noemde, heet Heleen Crul; mijn excuses voor deze onzorgvuldigheid.

Jan Beerenhout - 07/02/2011 14:18

Veel etiquette-voorschriften zijn als cultuur-uitingen lokaal gebonden. Wat in de ene cultuur wellevend, correct en netjes wordt geacht, is dat in een andere cultuur niet. Veel cultuur-gebruiken hebben een praktische historische achgtergrond. Zo ook het handenschudden dat is ontstaan in een tijd van afwezige, gebrekkige (straat-)verlichting en wijde kleding-mouwen.
Welnu door elkaar te begroeten met een open handdruk, was het duidelijk dat er geen mes in verborgen zat. Of niet, en dan was je de sigaar.

Het afnemen van je hoed (door mannen) ter begroeting komt uit dezelfde tijd. Door met een zwierig gebaar je hoed ( met brede rand !) af te nemen kon de begroette partij je gezicht zien.
Handenschudden of niet…. Als ik het niet weet kijk ik in de nieuwste versie van ‘Hoe hoort het eigenlijk…?”door Van Ditshuyzen of stel een vraag aan Beatrijs Ritsema (TROUW).

Ben ik in het buitenland, dan vraag ik daar altijd eerst uitgebreid, of lees erover, hoe het daar gaat. Ik wil niet te boek staan als ‘domme buitenlander die niet weet hoe het hoort”.
Zoals: bij een visite – cadeautje meenemen of niet? Een even of oneven aantal bloemen geven? De stoel (*van je tafeldame) aanschuiven bij het aan tafel gaan? Ellebogen op tafel of niet?
Van buitenlanders die zich in Nederland vestigen verwacht ik dat zij op dezelfde respectvolle wijze met de hier gangbare gewoontes omgaan.
Ik verwacht in het buitenland NIET dat men rekening houdt met mijn etiquette-wensen.

Slechts 10 – 15 % van de Nederlandse bevolking is immigrant, dus 85-90 % is dat niet.
Die 10-15 is mogelijk in een ander land met een andere etiquette opgegroeid, maar mag en kan m.i. niet verwachten dat die 85-90% nu ineens hun import-etiquette-regels gaat overnemen.
Elders immigreren betekent in het algemeen: kiezen voor een ander land, andere wetten, voorschriften en regels, ander klimaat, andere taal, andere religieuze-spirituele omgeving,
ander voedsel, en….. een andere etiquette (omgangsvormen).
Wie zich al emigrerend niet goed op z’n immigratie voorbereidt zal niet zelden in het immigratieland mislukken. Van de 130.000 Nederlanders die verleden jaar emigreerden
is nu al ongeveer 10% weer terug: gevolg van een slecht doordachte en slecht voorbereide emi- en dus immigratie !
Daar is de immigrant zelf verantwoordelijk voor, en niet de ontvangende samenleving.


Jan Beerenhout azn

buuv - 06/02/2011 21:34

Vaag artikel waarin iemand zich in onmogelijke bochten wringt om (weer) onacceptabel gedrag goed te keuren.

-Het gaat niet alleen om vrouwendiscriminatie maar om discriminatie op basis van geslacht.
Dat is dus alleen maar erger dan wat de PVV roept.
En tegen onze grondwet.
-Het is geen ongewoon gedrag, het is beledigend gedrag.

Het is hier in het Westen al EEUWEN de gewoonte elkaar bij het begroeten de handen te schudden, mannen en vrouwen.
Dat is fatsoenlijk, dat schrijven de etiquette voor.
Zo hoort het.
Als ik een vreemde de hand toe steek en deze wordt geweigert dan beschouw ik dit als een persoonlijke belediging.
Als hij dit doet omdat ik een vrouw ben dan is dat discriminatie en dus tegen de wet maar ook nog eenseen klap in het gezicht van de talloze vrouwen die voor mijn rechten vreselijke dingen hebben meegemaakt in de strijd voor gelijkwaardigheid.
Weiger mijn hand en je kunt een klap verwachten.
In het gunstigste geval draai ik me om en wil nooit meer iemand met je te maken hebben want je bent onbeschoft.

Natuurlijk groeten velen van ons elkaar niet altijd om de haverklap door de handen te schudden, daar gaat het hier niet om.
Het gaat hier om het begroeten voor de eerste keer, als je wordt voorgesteld, als je iemand ontmoet.
Je stelt je voor en dan schud je elkaars hand, ik persoonlijk ken niemand die dat niet zo doet.
Dat geld overigens ook voor moslims.
Moslims die mijn hand weigeren ben ik nog niet tegen gekomen, dat is maar goed ook.

Al die met ons mee wil gaan die moeten onze manieren verstaan.

jowitteroos - 06/02/2011 14:12

Geloofsuitingen horen niet thuis in de publieke sector, doe dat maar lekker thuis.

Kerk en Staat gescheiden.

Waarom respect voor andermans wijze van omgaan met geloof als dat omgaan inhoud en respectloosheid naar vrouwen en onderdrukking. :http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofddoek
Handen schudden: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hand_geven
Het word naar mijn inzicht te zot voor woorden als wij Nederlander ons steeds maar weer moeten aanpassen aan die apartheidsgewoonten van de Islam.
Het weigeren een hand te geven staat hier voor

Roos Friesland - 06/02/2011 11:09

Waarom moest de docent die geen handen meer wil schudden, dat zo nadrukkelijk benoemd. Als hij gewoon geen hand meer zou geven aan mensen, zou dat nauwelijks opgevallen zijn. Het lijkt erop of hij nu een statement wil maken. IK SCHUD GEEN HANDEN. Híj is degene die er een punt van maakt. Waarom?....
Het is haram voor een man om de hand van een niet-mahram vrouw te schudden en het is in geen geval toegestaan. Onder het bewijs hiervoor is de hadith van Ma’qal ibn Yassar die zei: “De Boodschapper van Allah heeft gezegd: ‘Als één van jullie op het hoofd zou worden geslagen met een ijzeren naald, zou dit beter voor hem zijn dan wanneer hij een vrouw aan zou raken die voor hem niet toegestaan is (om aan te raken).’” (Overgeleverd door al-Tabarani; ingedeeld als sahih door al-Albaani in Sahih al-Jaami’ 5045)
.....