Integratie blijft voorlopig hoog op politieke agenda

In achtergronden door Ewoud Butter op 27-12-2012 | 18:09

Vorige week nam minister Asscher twee integratierapporten in ontvangst: Dichter Bij Elkaar? van het Sociaal Cultureel Planbureau en het Jaarrapport integratie 2012 van het CBS. De rapporten brachten weinig nieuws, maar ze maken wel duidelijk dat er voldoende reden is om te verwachten dat integratie de komende jaren op de politieke agenda zal blijven staan.

Jaarrapport Integratie 2012

De conclusies van het Jaarrapport Integratie zijn hetzelfde als in voorgaande rapporten: allochtone jongeren presteren weliswaar beter in het onderwijs, maar hebben nog steeds een forse achterstand. De werkloosheid onder niet-westerse allochtonen is hoger en stijgt sneller dan onder autochtonen. In het derde kwartaal van 2012 was het werkloosheidspercentage onder niet-westerse allochtonen drie keer hoger is dan onder autochtonen (14,9 procent tegen 5,1 procent). Inmiddels is eenderde van de niet-westers allochtone jongeren werkloos. Onder Marokkaans-Nederlandse jongeren was het percentage werklozen in september al bijna 40%.
De sociaal-economische achterstand van niet westerse allochtone jongeren is volgens het rapport van het CBS ook een belangrijke verklarende factor voor hun oververtegenwoordigig in de criminaliteit. Bij alle niet-westerse herkomstgroepen neemt de criminele oververtegenwoordiging af als rekening wordt gehouden met hun gemiddeld slechtere sociaaleconomische positie. Dit geldt ook voor Marokkanen en Antillianen, maar zij blijven ook dan wel nog altijd twee keer zo vaak verdacht van een misdrijf als autochtonen.

Dichter Bij Elkaar?
Volgens het onderzoek Dichter Bij Elkaar? van het SCP gaan Turkse, Marokkaanse en autochtone Nederlanders amper in hun vrije tijd met elkaar om. Sinds 1994 is dit contact niet toegenomen, ondanks dat migranten beter Nederlands spreken en de tweede generatie hoger is opgeleid.

Het grootste deel van de autochtone Nederlanders (56%) heeft (vrijwel) nooit vriendschappelijke contacten met migranten. Dit heeft volgens het SCP onder andere te maken met het verschil in omvang van de populaties en met de sterke concentratie van migrantengroepen in bepaalde wijken in grote steden. Daarnaast zijn nogal wat autochtonen volgens het SCP terughoudend om interetnische contacten aan te gaan.

Nederlandse Turken blijken in 67 procent van de gevallen vooral contact met de eigen groep te hebben. Bij Marokkanen geldt dat voor 57 procent van de geënquêteerden. Surinamers (34 procent) en Antillianen (30 procent) hebben vaker vriendschappen met autochtonen.
Veel Turkse en Marokkaanse jongeren (15-24 jaar) onderhouden zowel vaak contact met herkomstgenoten als met autochtone Nederlanders. Het onderhouden van contact met leden van de herkomstgroep sluit het onderhouden van contact met autochtonen volgens het SCP niet uit.

In de grote steden zijn er beduidend meer vriendschappen tussen autochtonen en migranten dan in de rest van Nederland. Maar nog altijd heeft de helft van de autochtone stedelingen niet of nauwelijks contact met andere bevolkingsgroepen.

Verbondenheid met Nederland
Een minderheid van de personen van Turkse (28%) en Marokkaanse (37%) komaf voelt zich (heel) sterk Nederlands. Personen van Surinaamse (67%) en Antilliaanse komaf (57%) voelen zich vaker (heel) sterk Nederlander.
De tweede generatie voelt zich wel vaker Nederlander en onderhoudt ook vaker sociale contacten met autochtonen in de vrije tijd dan de eerste generatie.

Religie
Vooral Turkse en Marokkaanse jongeren zijn (veel) geloviger dan andere groepen jongeren. Het aandeel Turkse – en Marokkaanse Nederlanders dat zich moslim noemt ligt in deze periode op hetzelfde hoge niveau (respectievelijk 94% en 98%). Recent SCP-onderzoek heeft daarnaast uitgewezen dat sinds 1998 het moskeebezoek onder tweede generatie Turkse en Marokkaanse Nederlanders is toegenomen.

Turkse en Marokkaanse jongeren staan ook veel afwijzender ten opzichte van abortus, euthanasie en homoseksualiteit.

Maatschappelijk klimaat
Migranten zijn de afgelopen jaren somberder geworden over de kansen die allochtone groepen in dit land krijgen. Het maatschappelijk klimaat ten aanzien van migranten is volgens hen verslechterd. Minder dan de helft van de Turkse, Marokkaanse, Surinaamse en Antilliaanse Nederlanders vindt dat in Nederland migranten alle kansen krijgen en dat rechten van migranten er worden gerespecteerd. Een minderheid van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders is van mening dat er in Nederland respect is voor de islamitische cultuur.

Ruim 20% van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders vindt dat de levenswijze van moslims en de westerse cultuur niet samengaan. Omgekeerd acht 40% van de autochtone Nederlanders de levenswijze van het Westen en die van moslims niet met elkaar verenigbaar. Ongeveer 40% van de autochtone bevolking vindt dat er te veel migranten in Nederland wonen.

Ervaren discriminatie en gevoelens van uitsluiting toegenomen
Met uitzondering van de Turkse groep, is tussen 2002 en 2011 het aandeel personen dat zelf ervaringen met discriminatie heeft, toegenomen. Ook het aandeel migranten dat van mening is dat migrantengroepen worden gediscrimineerd is tussen 2002 en 2011 toegenomen.

Verklaring
Volgens het SCP zijn er een aantal ontwikkelingen geweest die ertoe hebben bijgedragen dat de sociale en culturele verschillen groot blijven. Deze zijn onder andere de toegenomen etnische concentratie en segregatie, het verslechterde maatschappelijke klimaat, het belang van religie en de toegenomen werkloosheid.

Bronnen/meer lezen:

Dichter bij Elkaar?

Persbericht Dichter bij Elkaar?

Meer onderzoek in de Databank onderzoek Integratie

Ewoud Butter is hoofdredacteur van Republiek Allochtonië. Hij heeft een eigen blog en u kunt hem volgen op twitter: @ewoudbutter

Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook. Republiek Allochtonië (voorheen Allochtonenweblog) bestaat 7 jaar. Waardeert u ons werk? U kunt het laten blijken door ons te steunen.

Meer over cbs, ewoud butter, integratie, integratiebeleid, jaarrapport integratie, onderzoek, scp, segregatie, werkgelegenheid.

Waardeert u ons werk en wilt u doneren?

lees meer

Uitgelicht