Suikeroom of liquide tante als durfinvesteerder
In opinie door Floris Meijer op 02-01-2011 | 13:26
Allochtone zelfstandigen worden steeds beter ondersteund bij de start van een eigen onderneming
Zelfstandig ondernemen is onder allochtonen in opkomst, maar een lening afsluiten bij een bank gaat niet altijd even gemakkelijk. Het ondernemingsplan blijkt vaak een struikelblok, maar ook gebrek aan kennis over de allochtone doelgroep van de bank speelt een rol. Naast een bankfinanciering zijn er echter verschillende alternatieven om een startkapitaal bijeen te krijgen, zoals via een participatiefonds of microkrediet.
Tekst: Floris Meijer
Na jaren van voorbereiden kan je eindelijk met je ondernemingsplan je eigen zaak beginnen, maar je stuit op problemen bij het aanvragen van een startkapitaal. Wat zijn dan goede alternatieven? Geld lenen bij een familielid kan een optie zijn, maar daar zitten de nodige nadelen aan. Niet iedereen tekent ervoor om een financiële verbintenis aan te gaan met een liquide tante in Marokko. Een alternatief is het aantrekken van een participatiefonds, zoals via de in 2009 opgerichte stichting Suikeroom, dat zich door middel van beleggingsfondsen met een collectief van durfkapitalisten richt op starters met een allochtone achtergrond.
Suikeroom
Amos Frank is de motor achter Suikeroom dat zich specifiek richt op de ondersteuning van multiculturele ondernemers.* De durfkapitalisten van Suikeroom brengen kapitaal, netwerken en de nodige ervaring bij elkaar in participatiefondsen met daarin ondernemers die ieder een bedrag ter beschikking stellen. Hiervoor organiseert de stichting evenementen waarbij ondernemers met diverse specialisten en investeerders businessplannen kunnen bespreken tijdens speedcoaching gesprekken en pitches. ‘Succes kent geen kleur, maar is gebaseerd op inzet en talent’, luidt een slogan van de stichting. Door het ondersteunen van etnisch ondernemers probeert Suikeroom ook de negatieve beeldvorming rond allochtone Nederlanders te verbeteren.
‘Onze evenementen zijn voor iedereen toegankelijk, maar het fonds investeert in principe alleen in een ondernemer met een allochtone of buitenlandse achtergrond’, stelt Frank. ‘Wij zien ondernemerschap als een manier om te laten zien dat succes niet afhankelijk is van waar je vandaan komt.’ Suikeroom ondersteunt multiculturele starters omdat ze vaak het netwerk en de kennis missen waardoor de kans dat ze succesvol kleiner is. Hierdoor gaat veel maatschappelijk talent verloren. Frank: ‘Als een ervaren ondernemer in driedelig pak met je meegaat naar de bank, maakt dat het geheel natuurlijk makkelijker dan als ondernemer alleen, maar het verschil is nog groter als je een niet-Hollandse naam hebt. Dat is helaas de realiteit’. Suikeroom heeft inmiddels al zes bedrijven van jonge ondernemers helpen opstarten.
Microkrediet
Ook komen startende ondernemers die via de reguliere kredietmarkt geen kapitaal kunnen krijgen, vaak wel in aanmerking voor microkrediet, een kleinschalige lening aan zelfstandigen in met name ontwikkelingslanden die de laatste jaren ook in Nederland in opkomst is. Al bij verschillende gemeenten kunnen mensen terecht voor microkrediet. In Amsterdam is ook Stichting HandsOn Nederland (tot 5.000 euro) gevestigd, de eerste particuliere microkredietverstrekker van Nederland.
De financiële ondersteuning van een organisatie als Suikeroom onderscheidt zich hiervan doordat microkrediet een rentedragende lening is (tot ca. 35.000 euro) die moet worden terugbetaald. Suikeroom investeert daarentegen een bedrag (vanaf 50.000 euro) in het bedrijf van de ondernemer en krijgt daarmee een aandeel in de onderneming. De investeerder draagt een risico, maar is ook betrokken en profiteert mee als de onderneming winstgevend wordt.
Etnisch ondernemerschap
Tussen 1998 en 2008 steeg het aantal etnisch ondernemers met maar liefst 230 procent. Een opvallend begrip eigenlijk, etnisch ondernemen. Het suggereert dat de allochtone ondernemer zich uitsluitend richt op de allochtone markt, wat zeker niet (altijd) het geval is. Toch is de term de laatste jaren behoorlijk ingeburgerd geraakt. Afgelopen november werd aan de Universiteit van Amsterdam zelfs een leerstoel Etnisch Ondernemerschap ingesteld, bekleed door financieel geograaf Ewald Engelen en ondersteund door ondernemingsorganisatie VNO-NCW.
Ook overheden zetten steeds vaker in op etnisch ondernemerschap, vooral met het idee dat het de zelfredzaamheid van allochtone Nederlanders stimuleert. Zo richtte de Kamer van Koophandel (KvK) in samenwerking met de gemeente in de Haagse Schilderswijk lokale kantoren op die voornamelijk gericht zijn op migrantenondernemers. Daar waar in andere steden de allochtone ondernemers niet altijd de weg naar de KvK weten te vinden lijkt dit in Den Haag wel het geval. De KvK meent dat etnisch ondernemerschap de leefbaarheid en levendigheid van de wijk bevordert.
Over het gebruik van het begrip etnisch ondernemerschap bestaat echter discussie. Er zijn critici die pleiten voor een andere benadering van allochtone ondernemers. Er kan een negatief signaal uitgaan van het maken van een onderscheid tussen autochtone en allochtone ondernemers, evenals vanuit het benadrukken van de succesverhalen van ‘rolmodelallochtonen’. Ondernemen is ondernemen, zou je zeggen, en vooral van belang is of een bedrijf succesvol is.
Het lijkt echter een kwestie van tijd tot de discussie over het al dan niet benoemen van de culturele achtergrond van ondernemers ten einde loopt. Volgens gangbare theorieën neemt het integratieproces van migranten gemiddeld drie generaties in beslag. Dat op dit moment de Nieuwe Ondernemers al voornamelijk afkomstig zijn uit de tweede generatie stemt dus zeker hoopvol. Wie weet wat de derde generatie Nederland de komende jaren nog zal brengen.
ICY Solutions
Een van de participaties van Suikeroom is IcySolutions van Tarek Ghobar en Hicham Shatou, alumni van de TU Delft en respectievelijk geboren in Saudi-Arabië en Djibouti. De door hun bedrijf ontwikkelde koelingstherapie werd door topsporters gebruikt tijdens de Olympische Winterspelen in Vancouver en de Tour de France. IcySolutions won in november ook de Baby Tycoon Award, een aanmoedigingsprijs van de Kamer van Koophandel voor startende ondernemers in de regio Haaglanden.
* Nederland telt ruim 70.000 allochtone ondernemers. Het zijn grotendeels eerste generatie migranten, maar het aantal uit de tweede generatie groeit snel.
Een ingekorte versie van dit artikel verscheen afgelopen vrijdag (31-12) in dagblad De Pers.
Meer over Etnisch ondernemerschap, Floris Meijer, microkrediet, Suikeroom.
